Jacoba - Joram ten Brink

JACOBA

Jaartal:
1988
Lengte:
65 minuten

Tagline:
Persoonlijke documentaire over de onderduik van een joodse familie in Drente.

Logline:
Persoonlijke film over de onderduik van een joodse familie in Zuid-oost Drenthe. Jacoba Omvlee, een weduwe, verleende in de Tweede Wereldoorlog onderdak aan de familie van regisseur Joram ten Brink.

Synopsis:
JACOBA vertelt het verhaal van twee families in Zuid-oost Drenthe: de familie
Ten Brink en de familie Omvlee. De Ten Brinks vestigden zich daar eind 17de eeuw. Eerst werkten ze als slagers, later hadden ze een textielwinkel. Het enige verschil tussen deze familie en hun buren was, dat ‘zij op zaterdag naar de kerk gingen en de anderen op zondag’. Het leven van een joodse familie in de medina – op het platteland – was geheel anders dan dat van de joden in de grote steden. Zij leefden volledig geïntegreerd met de bevolking. In Zuid-oost Drenthe bestond deze uit veen- en landarbeiders.

De Tweede Wereldoorlog maakte een einde aan dit bestaan. De joodse familie Ten Brink werd geholpen door Jacoba Omvlee, een weduwe met acht kinderen, die een molen bezat in Zuidbarge. Zij verleende onderdak aan de familie die bestond uit vader, twee zonen en een oom, op een kleine zolderkamer. Overdag moesten de vier mensen doodstil blijven zitten, omdat ze anders door de buren gezien zouden kunnen worden. Om huiszoekingen te voorkomen ging Johannes, de op een na oudste zoon, in Duitsland werken. Toen door een misverstand de politie toch een inval deed, lukte het de kinderen van Jacoba op het nippertje de familie Ten Brink in een kast te verbergen. Twee-en-een-half jaar zaten zij daar ondergedoken.

Jacoba is in 1977 overleden, maar de familie woont nog steeds in hetzelfde huis. Alles is onveranderd gebleven. De molen en zelfs de schuilplaats is er nog. Er wordt vaak over de onderduikperiode gepraat. Jacoba is nog steeds een inspirerend voorbeeld.

De film laat zien hoe het leven van de joden in deze plattelandsgemeenschap vóór de oorlog was. En wil achterhalen wat Jacoba bewoog om deze familie te helpen, toen zij hoorde dat de oudste zoon op transport was gezet. De filmmaker is de zoon van de 16-jarige zoon op zolder en gebruikt in de film brieven van zijn oom Leo. Voor een belangrijk deel gaat de film over de relatie van de maker met de verschillende generaties van Jacoba’s familie. De film toont ook hoe de gebeurtenissen van toen nu nog invloed hebben op het huidige leven van de familie Omvlee.

Cast:
Salco Ten Brink
Hendrina Ten Brink
Jozef Ten Brink
Meijer Ten Brink
Leo Ten Brink (stem)
Johan Omvlee
Coby Omvlee
Gezienus Omvlee
Jan Omvlee
Ellen Omvlee
Jurrie Omvlee

Crew:
scenario & regie: Joram ten Brink
camera: Goert Giltaij
licht: Ton Peters
geluid: Lukas Boeke
kleding: Coby Omvlee
grime: Anita Wering
muziek & arrangement: Eric Hennes
montage: Ton de Graaff
mixage: Jan van Sandwijk
laboratorium: Cineco
produktieleiding: Stienette Bosklopper
producent: René Scholten

de film is een coproductie van Studio Nieuwe Gronden met NOS televisie

tot stand gekomen met steun van:
Fonds voor de Nederlandse Film
CoBO-fonds
Provincie Drenthe
Gemeente Emmen
Etty Hillesum Stichting
Nieuwsblad van het Noorden
Bevolking Nieuw-Amsterdam en Veenoord